De zogeheten blauwe economie is intussen goed voor ruim vijf procent van het bruto binnenlands product van Vlaanderen. Daarmee is ze even groot als de chemie of de voedingssector. Als speerpuntcluster van de Vlaamse overheid stimuleert De Blauwe Cluster ‘blauwe’ innovatie en de valorisatie ervan, in Vlaanderen en België maar ook internationaal.

De Blauwe Cluster, een onafhankelijke clusterorganisatie die in 2017 het levenslicht zag, is de voorkeurspartner voor bedrijven die innovatieve ideeën willen ontwikkelen in de duurzame blauwe economie – lees: duurzame economische activiteiten gelinkt aan de zee en de oceaan. We steunen deze bedrijven eerst en vooral op strategisch vlak door samen met hen, en met de andere partners die bij onze werking zijn betrokken, heel gedetailleerde roadmaps uit te werken. Zo verlagen we voor hen de risico’s verbonden aan innovatie, en dit doen we door te focussen op verschillende deelgebieden. Daarbij helpt het natuurlijk dat we bedrijven ook financieel kunnen ondersteunen, als officiële speerpuntcluster van de Vlaamse overheid. Naast Vlaamse middelen (van VLAIO) helpen we ook bij financieringsaanvragen gericht aan federale, Europese of nog andere subsidieverstrekkers.

Bijna tweehonderd leden
Centraal in onze werking staat de cluster waarin bedrijven – groot en klein, en niet zelden concurrenten van elkaar – samenkomen. Via matchmaking worden consortia gevormd waarin innovaties kunnen opbloeien. Momenteel tellen we bijna tweehonderd leden, en dat aantal groeit gestaag verder. Liefst 118 van hen zijn kmo’s. Naast bedrijven zijn ook alle Vlaamse universiteiten en belangrijke kennisinstellingen lid van De Blauwe Cluster. En uiteraard zijn we ook een sterke en betrouwbare partner voor de overheid, op welk beleidsniveau dan ook. Het is juist dankzij de interactie met de overheid, de burger, de bedrijven en de academische & onderzoekswereld dat we onze ambities waar kunnen maken in de duurzame blauwe economie.

Bij de blauwe economie in Vlaanderen kijken we natuurlijk in de eerste plaats naar de Noordzee. Onze territoriale wateren zijn beperkt in oppervlakte. We pleiten er dan ook voor om de beschikbare ruimte optimaal te gebruiken. Dit kan door bijvoorbeeld windparken te combineren met drijvende zonnepanelen. Toch is de groeimarge in ons stukje Noordzee beperkt, en daarom gaan we nadrukkelijk voor internationalisering. We beschikken daarvoor over een intrinsieke kennis van de markten waarin onze bedrijven zich ontplooien en waar er voor hen toekomstmogelijkheden liggen – binnen of buiten ‘onze’ Noordzee.

Pionier in offshore windenergie
Onze activiteiten strekken zich uit over zes domeinen: kustbescherming en gebruik van minerale rijkdommen, duurzame zee-voeding & mariene biotechnologie, maritieme verbinding, hernieuwbare energie & zoetwaterproductie, oceaanvervuiling & afvaloplossingen en duurzaam blauw toerisme. Als een rode draad door al die domeinen lopen onze ecosysteembenadering en een concept dat wij ‘smart sea’ noemen.

Een duurzame blauwe economie, dat betekent dat we resoluut kiezen voor ecologische, economische én sociale doelstellingen voor blauwe groei. Zonder een gezond ecosysteem zijn er immers geen duurzame economische activiteiten mogelijk. Tegelijkertijd gaan we op zoek naar toepassingen van digitalisering en andere slimme technologieën, zoals innovatieve meet- en regeltechnieken, vernieuwende computermodellen of geavanceerde drones. Hiermee helpen we om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de VN (de SDG’s) te realiseren.

Eén van de domeinen waarin we zeker een pioniersrol spelen is dit van offshore windenergie. Momenteel zijn er negen windparken in onze Noordzee, waarvan het oudste dateert van 2009. Samen zijn ze goed voor een capaciteit van 2,3 gigawatt, en met de nieuwe Prinses Elisabethzone erbij wordt dat tegen 2026 zelfs 5,8 gigawatt. Zo staat België wereldwijd op de vijfde plaats qua geïnstalleerd vermogen. Het is ook dankzij die pioniersrol dat één windmolen op drie in de wereld geplaatst is door een Vlaams bedrijf. Via onze internationaliseringsstrategie willen we die leidende positie – mede door innovatie – dan ook behouden.

Het mag duidelijk zijn: ook voor Vlaanderen ligt de toekomst voor een groot deel aan, in of op zee. De blauwe economie is nu al goed voor 5,2 procent van het Vlaamse BBP, en ze verschaft werk aan 77.000 werknemers. Daarmee kan ze wedijveren met de chemie en de voedingssector, twee sectoren die vanouds als Vlaamse sterkhouders worden aanzien.

Marc Nuytemans, CEO van De Blauwe Cluster